เลขประจำตัวผู้เสียภาษี คืออะไร?

เลขประจำตัวผู้เสียภาษี หรือที่เรียกกันสั้นๆ ว่า "เลขประจำตัวผู้เสียภาษี" เป็นหมายเลขสำคัญที่กรมสรรพากรมอบให้แก่บุคคลธรรมดาและนิติบุคคลที่มีหน้าที่เสียภาษีในประเทศไทย โดยเลขนี้จะใช้เป็นตัวระบุตัวตนในการดำเนินการทางภาษีอากรต่างๆ วันนี้ ByteHR จะมาแจกแจงข้อมูลเกี่ยวกับเลขปประจำตัวผู้เสียภาษีที่คุณต้องรู้
เลขประจำตัวผู้เสียภาษีสำหรับบุคคลธรรมดา
สำหรับบุคคลธรรมดา เลขประจำตัวผู้เสียภาษีจะเป็นเลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก ที่ออกโดยกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ซึ่งเป็นเลขเดียวกับที่ปรากฏในบัตรประจำตัวประชาชน โดยไม่ต้องไปสมัครแยกต่างหาก
เลข 13 หลักนี้มีความหมาย ดังนี้
หลักที่ 1 แสดงประเภทบุคคล (เลข 1-8)
หลักที่ 2-5 แสดงรหัสสำนักทะเบียนอำเภอที่ออกบัตร
หลักที่ 6-10 แสดงเลขลำดับการออกบัตร
หลักที่ 11-12 แสดงปีพุทธศักราชที่เกิด (2 หลักสุดท้าย)
หลักที่ 13 เป็นเลขตรวจสอบ (Check Digit)
เลขประจำตัวผู้เสียภาษีสำหรับนิติบุคคล
นิติบุคคล เช่น บริษัทจำกัด ห้างหุ้นส่วน สมาคม มูลนิธิ จะได้รับเลขประจำตัวผู้เสียภาษีเป็นเลข 13 หลักเช่นกัน แต่จะเริ่มต้นด้วยเลข 0 และมีรูปแบบการออกที่แตกต่างจากบุคคลธรรมดา โดยต้องไปขอจดทะเบียนที่กรมสรรพากรหรือสำนักงานเขตพื้นที่สรรพากร
รูปแบบเลขประจำตัวผู้เสียภาษีนิติบุคคล
เลข 0 + รหัส 12 หลัก ที่กำหนดโดยกรมสรรพากร

วิธีการขอเลขประจำตัวผู้เสียภาษี
สำหรับบุคคลธรรมดา ไม่ต้องดำเนินการใดๆ เพราะจะใช้เลขประจำตัวประชาชนเป็นเลขประจำตัวผู้เสียภาษีโดยอัตโนมัติ
สำหรับนิติบุคคล
ยื่นคำขอจดทะเบียนภายใน 60 วัน นับจากวันจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล
ใช้แบบฟอร์ม ภ.ร.1 (สำหรับบริษัท ห้างหุ้นส่วน) หรือ ภ.ร.2 (สำหรับสมาคม มูลนิธิ)
ยื่นที่กรมสรรพากรหรือสำนักงานเขตพื้นที่สรรพากรที่มีอำนาจ
นำเอกสารประกอบ เช่น หนังสือรับรองการจดทะเบียน หนังสือบริคณห์สนธิ
ความสำคัญและการใช้งาน
เลขประจำตัวผู้เสียภาษีมีความสำคัญในด้านต่างๆ ดังนี้
การยื่นแบบแสดงรายการภาษี เป็นข้อมูลสำคัญที่ต้องกรอกในแบบแสดงรายการภาษีทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีมูลค่าเพิ่ม หรือภาษีอื่นๆ
การทำธุรกรรมทางการเงิน ธนาคารและสถาบันการเงินจะขอเลขประจำตัวผู้เสียภาษีเพื่อรายงานข้อมูลไปยังกรมสรรพากร เช่น การเปิดบัญชี การกู้เงิน การลงทุน
การออกใบกำกับภาษี ผู้ประกอบการที่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มต้องระบุเลขประจำตัวผู้เสียภาษีในใบกำกับภาษี
การหักภาษี ณ ที่จ่าย ผู้จ่ายเงินต้องขอเลขประจำตัวผู้เสียภาษีจากผู้รับเงิน เพื่อใช้ในการออกหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย

ข้อควรระวัง
การให้ข้อมูลเลขประจำตัวผู้เสียภาษีควรทำอย่างระมัดระวัง เพราะอาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดได้ ควรให้เฉพาะกับหน่วยงานที่เชื่อถือได้และมีความจำเป็นเท่านั้น หากพบการใช้เลขประจำตัวผู้เสียภาษีในทางที่ผิด ควรแจ้งกรมสรรพากรทันที
นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงข้อมูลสำคัญ เช่น ที่อยู่ ชื่อบริษัท ต้องแจ้งให้กรมสรรพากรทราบภายในกำหนดเวลาที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้ข้อมูลเป็นปัจจุบันและถูกต้อง
สรุป
เลขประจำตัวผู้เสียภาษีเป็นเครื่องมือสำคัญในระบบภาษีอากรของประเทศไทย ช่วยให้การบริหารจัดการและตรวจสอบการเสียภาษีเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ทุกคนควรเข้าใจความสำคัญและวิธีการใช้งานอย่างถูกต้อง เพื่อปฏิบัติตามหน้าที่พลเมืองและสร้างรายได้ให้แก่ประเทศชาติต่อไป
อยากติดตามบทความความรู้เกี่ยวกับภาษี เคล็ดลับต่างๆ สำหรับพนักงานและผู้ประกอบการ รวมทั้งเรื่องการพัฒนาทรัพยากรบุคคลได้ที่ ByteHR หรือถ้าคุณอยากเริ่มใช้โปรแกรม HR แต่ยังไม่แน่ใจว่าจะเริ่มยังไงดี หรือฟังก์ชันต่างๆ จะตอบโจทย์บริษัทคุณมั้ย ลองปรึกษา ByteHR ฟรีได้ที่ 02 026 3297 หรือส่งอีเมลมาที่ sales@byte-hr.com