50 ทวิ คือ อะไรและใช้ทำอะไรบ้าง
50 ทวิ เป็นเอกสารเกี่ยวกับภาษีที่มีคนสับสนมากที่สุดตัวหนึ่ง ว่าสำคัญอย่างไรและเอาไปใช้อะไรได้บ้าง วันนี้ ByteHR จึงขอจับมัดรวม ความหมาย ความสำคัญ การใช้งาน สำหรับพนักงานประจำและฟรีแลนซ์ รวมถึงคำถามที่มักพบบ่อยๆ ตามอินเทอร์เน็ตให้ได้มาไขข้อข้องใจกัน
50 ทวิ คือ หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย สำหรับผู้มีรายได้ ซึ่งจะบอกถึงจำนวนของรายได้ รายได้มาจากที่ใด และหักภาษีเท่าไหร่บ้าง ตามกฎหมายคือจะนำภาษีที่หักไว้นี้ส่งให้กับกรมสรรพากรในวันที่ 7 ของเดือนถัดไป โดยผู้รับเงินจะได้ 2 ฉบับคือ
1. ใช้สำหรับแนบแสดงรายการภาษี
2. สำหรับเก็บไว้เป็นหลักฐาน
เมื่อทำงานครบปีแล้ว นายจ้างก็จะออกใบ 50 ทวิ ให้ภายในวันที่ 15 ของปีถัดไป
ตัวอย่าง ใบ 50 ทวิ หรือ หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย
ใบ 50 ทวิ นำไปใช้ทำอะไรได้บ้าง
สำหรับพนักงานประจำ
สำหรับพนักงานประจำหรือคนที่มีรายได้ทุกคนต้องนำใบ 50 ทวิ ไปยื่นแบบภาษีเงินได้บุคคลประจำปี (ภ.ง.ด. 91/90) และใช้ข้อมูลในการคำนวนภาษีเงินได้ และลดหย่อนภาษีที่ต้องชำระ
เมื่อคำนวนแล้วคุณถูกหักภาษีมากกว่าจำนวนภาษีที่ต้องชำระทั้งปี เช่น บางคนอาจมีซื้อประกันที่ลดหย่อนภาษีไว้ ก็นำใบนี้มาเพื่อขอคืนภาษีได้
สำหรับฟรีแลนซ์
สำหรับผู้ประกอบอาชีพอิสระอย่างฟรีแลนซ์ ใบ 50 ทวิถือว่าสำคัญมาก เพราะจะเป็นเอกสารที่ต้องนำไปใช้แสดงความมั่นคงทางการเงิน เมื่อต้องการสินเชื่อ กู้ยืม หรือสมัคร บัตรเครดิต
สำหรับพนักงานสัญญาจ้างหรือฟรีแลนซ์ บริษัทจะออกในทันทีทุกครั้งที่มีการหักภาษี ณ ที่จ่าย เช่น ถ้าคุณเป็นฟรีแลนซ์ที่เขียนบทความให้ประจำเดือน คุณก็จะได้ใบ 50 ทวิ จากบริษัทที่ระบุยอดเงินและยอดหักภาษี ณ ที่จ่าย 3% หากค่าจ้างไม่ถึง 1,000 บาทก็ยกเว้นการหัก
คำถามที่พบบ่อย
ถ้าออกจากที่ทำงานเก่าแล้วต้องขอใบ 50 ทวิไหมปกติแล้ว เมื่อออกจากงาน ทางบริษัทก็จะออกใบ 50 ทวิตามมาให้ภายใน 1 เดือนหลังออกจากงาน เพื่อให้คุณนำไปยื่นภาษีประจำปีอยู่แล้ว แต่บางทีในกรณีบริษัทเล็กๆ อาจจะมีการหลงลืมไปบ้าง เราก็ต้องตามให้เขาออกให้เรา
บริษัทไม่ออกใบ 50 ทวิ ให้ ทำยังไงดีถ้าบริษัทปฏิเสธไม่ออกให้ หรือดำเนินการช้าจนเรากลัวยื่นภาษีไม่ทัน เราก็สามารถไปที่กรมสรรพากรในเขตที่บริษัทตั้งอยู่ และแจ้งว่าขอคัดสำเนา ภ.ง.ด. 1 ก ของบริษัท ซึ่งเอกสารนี้จะมี รายละเอียดการจ่ายเงินเดือนและการหักภาษี (ก่อนไปสรรพากร แนะนำว่าให้คุยกับพนักงานบัญชีหรือ HR ก่อน เพราะเขาอาจเปลี่ยนใจเร่งออกให้ได้ เพราะการที่เราไปหาสรรพากรโดยตรง บริษัทอาจโดนเพ่งเล็งเรื่องการเลี่ยงภาษีได้)
ใบ 50 ทวิ ฉีกขาด/ชำรุด ต้องทำอย่างไรพนักงาน หรือผู้รับเงินสามารถขอให้บริษัท หรือผู้จ่ายเงินออกใบ 50 ทวิ ให้อีกครั้ง โดยถ่ายเอกสาร และระบุว่าเป็น "ใบแทน" ไว้บนเอกสาร พร้อมลงลายเซ็นรับรอง
หากเงินได้ไม่ถึงเกณฑ์ที่ต้องเสียภาษี ใบ 50 ทวิ ก็ไม่จำเป็นใช้ไหมไม่ใช่ เพราะแม้เงินได้ไม่ถึงเกณฑ์ที่ต้องเสียภาษี ก็ยังต้องนำใบ 50 ทวิ มายื่นแบบภาษีให้สอดคล้องกับเงินที่นายจ้างจ่ายไป
*ข้อห้าม* ห้ามปลอมแปลงเอกสาร 50 ทวิ หรือเปลี่ยนตัวเลขบนเอกสาร อย่างเด็ดขาดเพราะเท่ากับฝ่าฝืนกฎหมาย ซึ่งนอกจากต้องรับผิดทางแพ่ง โดยชำระภาษี พร้อมเบี้ยปรับและเงินเพิ่มแล้ว ยังถือเป็นความผิดอาญา ฐานเจตนาหลีกเลี่ยงภาษีอากร ซึ่งมีโทษจำคุกตั้งแต่ 3 เดือน ถึง 7 ปี และปรับตั้งแต่ 2,000 ถึง 200,000 บาท ด้วย
สำหรับบริษัท หรือนิติบุคคลที่ต้องการความสะดวกในการออกเอกสารเพื่อยื่นภาษีต่างๆ เดี่ยวนี้ก็ทำได้ง่าย ผ่านโปรแกรมออนไลน์กันมากขึ้น เช่น โปรแกรม HR สามารถสร้างใบ 50 ทวิ สำหรับเอกสาร ภ.ง.ด.3 (แบบยื่นเพื่อแจ้งการหักภาษี ณ ที่จ่าย ของนิติบุคคล ที่ทำธุรกรรมกับบุคคลธรรมดา ที่เจ้าของธุรกิจ (นิติบุคคล) จะต้องหักออกจากค่าจ้างที่จ้างบุคคลภายนอกให้มาทำงานให้บริษัท) และภ.ง.ด1ก(ใบสรุปการจ่ายเงินเดือน ค่าจ้าง เบี้ยเลี้ยง โบนัส สวัสดิการอื่นที่จ่ายให้กับพนักงาน ภาษีที่นายจ้างออกแทนให้และภาษีของพนักงานรอบรายปี ) ให้บริษัทใช้สำหรับยื่นเอกสารกับทางสรรพากรได้อย่างง่ายๆ
